DYSLEKSJA ROZWOJOWA
Są to specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu u dzieci o prawidłowym rozwoju umysłowym. Spowodowane są zaburzeniami niektórych funkcji poznawczych, motorycznych i ich integracji, uwarunkowanymi nieprawidłowym funkcjonowaniem układu nerwowego.
TERMINOLOGIA
Najczęściej stosuje się termin "dysleksja rozwojowa" dla określenia syndromu specyficznych trudności w uczeniu się czytania i pisania.
DYSLEKSJA - specyficzne trudności w czytaniu;DYSORTOGRAFIA - specyficzne trudności z opanowaniem poprawnej pisowni (w tym błędy ortograficzne);DYSGRAFIA - niski poziom graficzny pisma.
PRZYCZYNY
Zaburzenia funkcji percepcyjno motorycznych (spostrzegania wzrokowego, słuchowego, motoryki) i ich współdziałania (integracji percepcyjno motorycznej), funkcji językowych, pamięci (wzrokowej, słuchowej, ruchowej), lateralizacji, orientacji w schemacie ciała i przestrzeni.
ETIOLOGIA
Uwarunkowania tych zaburzeń są wielorakie (polietiologia). Wskazuje się na dziedziczność, zmiany anatomiczne i zaburzenia fizjologiczne układu nerwowego (w okresie ciąży i porodu o nieprawidłowym przebiegu). Zaniedbanie środowiskowe oraz brak szybkiej interwencji pogłębia zaburzenia i trudności dziecka.
TYPY DYSLEKSJI
Wyróżnia się wiele typów dysleksji (pomimo wspólnych objawów podstawowych).
CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA
W literaturze europejskiej podaje się, że dzieci te stanowią 10-15% uczniów, w tym 4% to przypadki bardzo nasilonych trudności (wg międzynarodowych klasyfikacji chorób ICD-10, DSM-IV, które można byłoby określić nazwą głębokiej dysleksji.
Badania w Polsce określają odsetek dysleksji na 9-10% (Bogdanowicz, Jaklewicz 1968-1982).
PROFILAKTYKA
Dzieci z nieprawidłowej ciąży, porodu, wykazujące deficyty rozwoju niektórych funkcji psychoruchowych, to dzieci "ryzyka dysleksji". Im wcześniej zostaną objęte opieką, tym większe szanse aby zapobiec ich trudnościom szkolnym.
OBJAWY DYSLEKSJI ROZWOJOWEJ
Specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu ujawniają się dopiero w szkole, podczas gdy już
w okresie przedszkolnym można zauważyć objawy, które cechują tzw. dzieci ryzyka dysleksji.
opóźniony rozwój mowy;mała sprawność i koordynacja ruchów podczas zabaw ruchowych, samoobsługi, rysowania i pisania (brzydkie pismo);wadliwa wymowa, trudności z wypowiadaniem złożonych słów, błędy gramatyczne;trudności z różnicowaniem głosek podobnych oraz z wydzieleniem sylab, głosek ze słów i ich syntezą;trudności z wykonywaniem układanek i odtwarzaniem wzorów graficznych;oburęczność;mylenie prawej i lewej ręki;trudności w czytaniu pomimo dobrej inteligencji oraz braku zaniedbania środowiskowego i dydaktycznego;trudności z opanowaniem poprawnej pisowni: pismo zwierciadlane, mylenie liter podobnych pod względem kształtu (p-b-d-g), liter odpowiadających głoskom zbliżonym fonetycznie, opuszczanie liter, błędy ortograficzne pomimo znajomości zasad ortografii..
DEKALOG DLA RODZICÓW DZIECI DYSLEKTYCZNYCH
opr.: prof.dr hab. Marta Bogdanowicz
NIE - "nie czyń bliźniemu, co Tobie niemiłe".
Nie traktuj dziecka jak chorego, kalekiego, niezdolnego, złego lub leniwego. Nie karz, nie wyśmiewaj dziecka w nadziei, że zmobilizujesz je to do pracy. Nie łudź się, że dziecko "samo z tego wyrośnie", "weźmie się w garść", "przysiądzie fałdów
lub że ktoś je z tego "wyleczy". Nie spodziewaj się, że kłopoty dziecka pozbawionego specjalistycznej pomocy ograniczą się
do czytania i pisania i skończą się w młodszych klasach szkoły podstawowej. Nie ograniczaj dziecku zajęć pozalekcyjnych, aby miało więcej czasu na naukę, ale i nie zwalniaj go z systematycznych ćwiczeń.
TAK - "strzeżonego Pan Bóg strzeże".
Staraj się zrozumieć swoje dziecko, jego potrzeby, możliwości i ograniczenia, aby zapobiec trudnościom szkolnym. Spróbuj jak najwcześniej zaobserwować trudności dziecka: na czym polegają i co jest ich przyczyną. Skonsultuj się ze specjalistą (psychologiem, pedagogiem, logopedą). Aby jak najwcześniej pomóc dziecku:zaobserwuj w codziennej pracy z dzieckiem, co najskuteczniej mu pomaga, korzystaj z odpowiedniej literatury i fachowej pomocy nauczyciela - terapeuty (w formie terapii indywidualnej i grupowej), bądź w stałym kontakcie z nauczycielem i pedagogiem szkolnym.
Bądź życzliwym, pogodnym, cierpliwym przewodnikiem i towarzyszem swego dziecka w jego kłopotach szkolnych. Chwal i nagradzaj dziecko nie tyle za efekty jego pracy, ile za włożony w nią wysiłek. Spraw, aby praca z dzieckiem była przyjemna dla was obojga.
"Katalog rodzicielskich zachowań"
opracowany przez rodziców w trakcie kursów "Szkoła dla Rodziców"
zorganizowanych przez Oddział Warszawski PTD.
Rodzicu pamiętaj
Kochaj, ale wymagaj. Okazuj dziecku swoje uczucia. Przekazuj dziecku pozytywne informacje o nim (pochodzące od ciebie i osób trzecich). Dostrzegaj wszystkie osiągnięcia dziecka, nawet bardzo drobne. Doceniaj nawet niedokończone dzieło dziecka. Zanim skrytykujesz, pozwól dziecku wyjaśnić. Zachowaj umiar w udzielaniu pomocy przy odrabianiu lekcji. Przerzuć na dziecko odpowiedzialność za jego naukę. Pozwól dziecku podejmować decyzje o dodatkowych zajęciach i innych sprawach. Pozwól dziecku wybrać kierunek rozwoju i wspieraj je w tym. Pozwól dziecku poczuć jego sukces. Pokaż dziecku korzyści płynące ze spróbowania swoich sił w nowej dziedzinie - i nie naciskaj dłużej. Okazuj dziecku swoją wiarę w jego sukces. Stawiaj poprzeczki ma miarę własnych ambicji. Zaufaj dziecku i okazuj mu to zaufanie. Naucz się rozmawiać z dzieckiem. Naucz się słuchać dziecka. Nie monologuj. Rozmawiaj z dzieckiem wtedy, gdy panujesz nad swoimi emocjami. Nie obarczaj dziecka poczuciem winy. Wyszukuj pozytywy w każdej sytuacji. Okazuj zainteresowanie zamiast kontrolować. Nie mów "nigdy", "wszystko" i "zawsze".
Informacje w Internecie:
www.dysleksja.univ.gda.pl
www.dysleksja.pl
www.ortograffiti.pl
